Home » Nepal » Historia współczesna Nepalu w dużym skrócie – za wiki :)

Historia współczesna Nepalu w dużym skrócie – za wiki :)

Od 13 lutego 1996 do 21 listopada 2006 roku trwała w Nepalu zbrojna rebelia maoistów – zwolenników obalenia monarchii w Nepalu i wprowadzenia na jej miejsce ustroju komunistycznego. Rebelianci w chwili zakończenia działań wojennych kontrolowali znaczną część terenów wiejskich kraju. Szacuje się (pod naciskiem ONZ Nepal przygotowuje raport o ofiarach 10 lat krwawej wojny domowej), że w wyniku rebelii w Nepalu życie straciło ponad 16 tys. ludzi, z czego prawie połowa to cywile. Liczba ta będzie wzrastać ponieważ wciąż trwają dochodzenia. Natomiast liczba osób, która opuściła swoje gospodarstwa domowe wynosi prawie 71 tys.

1 czerwca 2001 roku w pałacu królewskim miała miejsca masakra, w której zginął ówczesny król Birendra wraz z większością członków swojej najbliższej rodziny. Zabójcą był królewicz Dipendra, który rzekomo zemścił się w ten sposób za odmówienie mu przez rodziców prawa do wyboru własnej żony. Istnieją opinie, że zamach był zorganizowany przez maoistów. Brat króla – biznesmen Gyanendra – odziedziczył wówczas koronę.

1 lutego 2005 roku król Gyanendra wprowadził w Nepalu stan wyjątkowy i objął władzę absolutną, zawieszając prawa obywatelskie i aresztując przeciwników politycznych, co spotkało się z negatywnym przyjęciem zarówno przez opozycję w Nepalu, jak i na arenie międzynarodowej.

We wrześniu 2005 roku rebelianci ogłosili jednostronne zawieszenie broni, odwołali je w styczniu 2006. W kwietniu 2006 r. król Gyanendra Bir Bikram Shah Dev, w wyniku nasilających się protestów, rozpoczął restytucję parlamentaryzmu. W odpowiedzi na wezwania nowego premiera Girija Prasad Koirala maoiści ponownie ogłosili zawieszenie broni. 21 listopada 2006 podpisano umowę pokojową kończącą dziesięcioletnią wojnę domową.

15 stycznia 2007 roku podpisano tymczasową konstytucję, na mocy której rozwiązano dotychczasowy parlament i powołano nowy, w skład którego wchodzą również maoiści, dotychczasowi rebelianci. Nowa konstytucja powierza sprawowanie funkcji głowy państwa premierowi do czasu wyłonienia w wyborach składu nowego parlamentu. Początkowo wybory planowano na 20 czerwca 2007, następnie jednak przekładano je dwukrotnie, na 22 listopada 2007 i na 10 kwietnia 2008 roku.

28 grudnia 2007 roku nepalski parlament zatwierdził wniosek o zniesienie monarchii i proklamowanie republiki, ale ostateczna decyzja miała zapaść dopiero po wyborach do Zgromadzenia Konstytucyjnego, którego zadaniem jest opracowanie ustawy zasadniczej tego kraju[2]. Wybory odbyły się 10 kwietnia 2008, zaś 28 maja 2008 roku Zgromadzenie Narodowe oficjalnie zniosło monarchię i proklamowało federalną republikę demokratyczną. Z 564 deputowanych Zgromadzenia Narodowego za utrzymaniem monarchii opowiedziało się zaledwie 4. Po głosowaniu w parlamencie, królowi i jego rodzinie nakazano opuszczenie pałacu królewskiego w ciągu 15 dni. Do czasu utworzenia urzędu prezydenta republiki obowiązki króla przejął premier Girija Prasad Koirala.

Zgromadzenie Konstytucyjne wybrane w 2008 roku nie zdołało uchwalić konstytucji Nepalu. Najbardziej kontrowersyjnymi tematami były wybór ustroju prezydenckiego lub parlamentarnego oraz sposób wyznaczenia granic administracyjnych wewnątrz kraju. 19 listopada 2013 odbyły się wybory do nowego Zgromadzenia Konstytucyjnego[3]. Nowe Zgromadzenie liczy 601 deputowanych. Najwięcej mandatów zdobyły partie: Kongres Nepalski – 196, Komunistyczna Partia Nepalu (Zjednoczenie Marksistowsko-Leninowskie) – 175, Komunistyczna Partia Nepalu (Maoistowska) – 80.[4]

Obecnie Nepal posiada dwuizbowy parlament, na który składają się: izba niższa – Izba Przedstawicieli (205 miejsc) oraz izba wyższa – Izba Narodowa (60 miejsc).